Waar kom je vandaan?
De grafsteen van mijn overgrootvader en zijn vrouw, op begraafplaats Jaffa in Delft
‘Waar kom je vandaan?’ is een vraag waar ik nooit goed antwoord op weet te geven. Men bedoelt dan meestal niet ‘Waar woon je nu?’, maar: waar liggen je roots, waar ben je geboren en getogen en waar komt je familie vandaan.
Ik ben geboren in een onooglijk dorpje in Drenthe, bracht mijn kleuterjaren door in Egmond aan Zee, mijn lagere school in Heemstede/Haarlem en mijn middelbare schooltijd in Alkmaar en omgeving. Heb daarna gewoond in Groningen, lange tijd in Amsterdam en Almere en woon tegenwoordig in Zutphen. Mijn beide ouders zijn geboren en getogen in Delft, maar hebben hun hele volwassen leven op diverse plaatsen in Nederland gewoond en dan heb ik ook nog een zus in de Verenigde Staten.
Ik kan me dan ook goed verplaatsen in allochtonen die met dit soort vragen worden geconfronteerd:
- ‘Waar kom jij vandaan?’
- ‘Nou, uit Rotterdam’
- ‘Ja, maar kom je eigenlijk vandaan?’ (>Marokko, >Suriname, >Curaçao)
Als typische bewoner van deze tijd ben ik letterlijk wortelloos, in die zin dat ik niet kan aangeven waar ik vandaan kom. ‘Uit het westen’, zeg ik meestal, ‘uit de buurt van de Noordzeekust, Kennemerland’.
Voor onze voorouders was dat allemaal heel anders. Als ze niet tot de de aristocratie behoorden werden ze ergens geboren, leefden daar en en gingen er tenslotte ook dood. Heel overzichtelijk allemaal. Een deel van mijn familie is afkomstig uit Noordwest-Friesland en op het kerkhof van Sexbierum, rond de kerk, zie je tientallen Van der Zee’s in rijtjes naast elkaar liggen, allemaal familie. Blijkbaar kom ik daar vandaan, maar zo voelt het niet.
Van de week was ik in Delft, waar een ander deel van mijn voorouders vandaan komt. Ik liep rond op begraafplaats Jaffa en vond enkele grafstenen terug van de ouders en grootouders van moederszijde. Een merkwaardige gedachte dat een deel van mij hier blijkbaar ook vandaan komt. Tegelijk enigszins geruststellend: je bent niet ontworteld, niet helemaal. Familieresten bewijzen het.
Grafsteen van mijn opa en oma van moederszijde. Delft, begraafplaats Jaffa.
Ha, ha. Ja, ik krijg het hier in Amerika constant te horen: “Where are you from.” Tegenwoordig reageer ik meestal met het antwoord: “from here.” Per slot van rekening woon ik al bijna 2/3 van mijn leven in de VS. Accent be damned. En áls ik er verder op inga dan ontstaat het probleem dat de meeste Amerikanen alleen de naam Amsterdam kennen als een bij Nederland horende stad. Haarlem zo af en toe, maar Heemstede, Egmond aan Zee en het dorpje in Drenthe zeker niet.
Het geeft me trouwens nog ‘food for thought’: zelfs jij en ik hebben niet dezelfde ‘roots’. Wel in dezelfde plaats geboren (toevallig), maar mensen die vaak zijn verhuisd geven buiten hun geboorteplaats en huidige woonplaats meestal de stad waar ze hun tienerjaren hebben doorgebracht als een plaats waar ze vandaan komen. En in de plaats waar jij je tienerjaren hebt doorgebracht heb ik eigenlijk nooit gewoond.
Groeten,
Je zus in de VS
Tuurlijk, door afstand verandert perspectief. Als men mij in China zou vragen waar ik vandaan kom zeg ik ‘Europa’, terwijl men in Egmond aan Zee wil weten of je benoorden of bezuiden de Voorstraat woont.
Ha Ad(je)!
Voor mij kom je uit Heemstede, want we woonden tegenover elkaar, voetbalden in de straat en zaten op dezelfde lagere school. Leuk om (als toevallige passant op je site) je weer na zo’n 45 jaar te treffen!