De Zeeuwse wandtapijten

De Slag bij Bergen op Zoom in 1572. Dit tapijt werd als eerste van de zes gemaakt door de Delftse tapijtwever François Spierincx tussen 1593 en 1595. Het ontwerp was van de beroemde zeeschilder Hendrick Vroom. Het tapijt meet ongeveer 4×7 meter.

In het Zeeuws Museum in Middelburg dat gevestigd is in het middeleeuwse Abdijcomplex, hangen in een bovenzaal zes schitterende wandtapijten. Deze werden eind 16de eeuw gemaakt in opdracht van de Staten van Zeeland, om te gedenken hoe in de jaren 1572-1576 de Zeeuwse vloot enkele eclatante overwinningen had behaald op de Spanjaarden. We hebben het hier over de Tachtigjarige Oorlog.

Dat Zeeuwen ‘zuunig’ zouden zijn wordt door de bestelling van deze serie tapijten gelogenstraft. Ze hebben heel veel geld gekost, maar kwaliteit had kennelijk geen prijs voor de Heren Staten van Zeeland. Er is door enkele opeenvolgende wevers gedurende negen jaar aan gewerkt en in 1603 was het laatste wandkleed klaar.

De politieke boodschap van de tapijten was helder: het waren de Zeeuwen die het voortouw hadden genomen bij het verslaan van de Spanjaarden. De Republiek is er gekomen dankzij de Zeeuwen en elke Hollander of Amsterdammer, die in de 17de eeuw de Abdij, het bestuurscentrum van Zeeland, bezocht werd dat via die wandtapijten nog eens ingepeperd.

De zes wandtapijten vormen een kolossaal nationaal erfgoed. Dat niet alleen, ze zijn ook erg mooi om te zien. Er is zoveel op te zien, je kunt er uren naar blijven kijken en dan opeens weer een zeemonster ontdekken, een soldaat die in het water drijft of je verwonderen over de vele maniëristische versieringen langs de rand.
Mede dankzij een groot restauratieproject en goed beheer zien ze eruit als nieuw, de kleuren zijn bijzonder helder en het veelgebruikte gouddraad schittert je tegemoet. Je zou dus denken dat deze tapijten een ereplaats zouden hebben in het Zeeuws Museum en, toegegeven, dat hebben ze ook wel.

Toch is er iets raars aan de hand. Behalve de tapijten hangt er ook een modern stuk ‘creatief wandtextiel’ met flubbertjes, een soort gigagroot Ikeakleedje van 4×6 meter aan een van de muren, uitgevoerd in knalrood, pal tegenover het grote tapijt over de Slag bij Bergen op Zoom. Een marketingpersoon van het museum, misschien wel de directeur zelf, moet gedacht hebben dat dat zo’n lekker contrast geeft. En dit is toch ook een wandkleed weetjewel, dat zet de mensen aan het denken. Of zoiets.

Eigenlijk zou het land te klein moeten zijn om zoveel domheid en gebrek aan respect. Niet omdat de tapijten oud zijn en het flubbertjeskleed nieuw, nee, het is gewoon geen gezicht, de rode kleur overheerst de hele zaal. Wat een aanfluiting. Hopelijk betreft het hier een tijdelijk project en wordt het rode monster snel weer verwijderd.

Update 22 februari 2011:
Volgens een bericht van het Zeeuws Museum is het ‘rode monster’ verwijderd en zijn alle zes de tapijten weer in hun volle glorie te bewonderen. Hulde!