Een duur potje tennis
Frankrijk, Geschiedenis, Vijftiende eeuw, Zestiende eeuw
Het is deze weken weer tijd voor de wedstrijden op Wimbledon en dat brengt ons vanzelf terug naar de geschiedenis van het tennisspel. De oervorm van het tennis ligt ergens in de 13de of 14de eeuw in Frankrijk en werd in de 15de eeuw met…
Getroffen in volle actie op zee
Geschiedenis, Maritiem, Vijftiende eeuw
Realistische afbeeldingen van middeleeuwse scheepsgevechten zijn zeldzaam. Wat we wel geregeld aantreffen zijn gefantaseerde voorstellingen, bijvoorbeeld als boekillustratie van Bijbelse gebeurtenissen of mythische voorstellingen.
Een…
De Oude Kerk in Amsterdam
Geschiedenis, Middeleeuwen, Vijftiende eeuw
In mijn in 2018 verschenen boek over de Wendische Oorlog (1438-1441), besteed ik ook ruim aandacht aan het erfgoed van de Hanze in Nederland. In Oost-Nederland speelt de herinnering aan de Hanze een grote rol, vooral waar het de moderne…
Een nieuw boek en een nieuw hoofdstuk
Geschiedenis, Maritiem, Middeleeuwen, Vijftiende eeuw
In de afgelopen paar jaar schreef ik er hier al eens eerder over mijn voornemen om een boek te schrijven over een vijftiende-eeuws onderwerp. Ook publiceerde ik bij wijze van blog hoofdstukjes die ooit in dat boek terecht zouden moeten komen.…
Hoe bouw je een baardze?
Geschiedenis, Vijftiende eeuw
“Een baardze bouwen, weer wat nieuws”.
De Goudse scheepstimmerman Dirk Malgerszoon had er de halve nacht van wakker gelegen. Die middag, 17 mei 1438, was een gezant van de stad bij hem op de werf langs geweest met de opdracht dat hij,…
Hertog Filips gaat in zaken
Geschiedenis, Vijftiende eeuw
Amsterdam, 20 september 1426
In de jaren '20 van de 15de eeuw gingen de zaken goed in Amsterdam. Voortreffelijk zelfs. De handel bloeide als nooit tevoren. Rond de eeuwwisseling was er een periode geweest dat het bepaald slecht was gegaan.…
Op zoek naar de Wendische Oorlog
Geschiedenis, Maritiem, Middeleeuwen, Vijftiende eeuw
Tussen 1438 en 1441 woedde er een kaperoorlog tussen enkele steden in Holland en Zeeland en de zes zogeheten Wendische steden. Dit waren Hamburg, Lübeck, Lüneburg, Rostock, Wismar en Stralsund, belangrijke steden binnen de Duitse Hanze.…
Constantinopel, 1453
Geschiedenis, Middeleeuwen, Vijftiende eeuw
Nu de barbaren van de IS op de poorten van de beschaving beuken en een spoor van bloed en geweld door het Midden-Oosten trekken, gaan onze gedachten als vanzelf uit naar het jaar 1453. De Osmaanse Turken hadden de stad Constantinopel,…
De Mozesput: een koninklijk monument voor een hertog
Frankrijk, Geschiedenis, Middeleeuwen, Vijftiende eeuw
In het jaar 1385 arriveerden twee Hollandse beeldhouwers in de Bourgondische hoofdstad Dijon. Claes Sluter en zijn neef Claes die Werve waren oorspronkelijk afkomstig uit Haarlem en hadden de jaren daarvoor in Brussel gewerkt. Nu werden…
Yolanthe & Reinoud
Geschiedenis, Vijftiende eeuw
Altijd als ik de naam Yolanthe voorbij zie komen in de media (en dat gebeurt best wel vaak), moet ik aan Yolanthe denken. En dan bedoel ik niet die Yolanthe, maar haar 15de-eeuwse naamgenote Yolanthe van Lalaing.
Toen hertog Filips van…
De Madonna met de wipneus
Geschiedenis, Middeleeuwen, Vijftiende eeuw
Het verleden is als een ver land. Zeggen ze wel eens. Een ver, vreemd land, met vreemde gebruiken, bevolkt door mensen wier taal je niet spreekt, wier gedachten je niet kent. De historicus is dan als een soort antropoloog die die…
De taal van de Hanze
Geschiedenis, Middeleeuwen, Vijftiende eeuw
Een van de aardigste aspecten van het doen van onderzoek naar de periode van de Duitse Hanze (plm. 1300-1500) is de taal. Een groot deel van het bronnenmateriaal is geschreven in het Middel-nederduits, de taal die in de late Middeleeuwen…
Zwarte Tyman, kaper uit Amsterdam
Geschiedenis, Vijftiende eeuw
In de veertiende en vijftiende eeuw was het paraat houden van een vaste vloot van oorlogsschepen verre van vanzelfsprekend voor de vorsten van West-Europa. Zelfs de machtigsten onder hen, de koningen van Frankrijk en Engeland, hielden er…
Over de Wendische Oorlog van 1438-1441
Geschiedenis, Vijftiende eeuw
De Divisiekroniek geldt als een van de laatste 'middeleeuwse' kronieken die een poging deden om de volledige wereldgeschiedenis en de Hollandse geschiedenis in één groot verhaal te vatten. Het boek werd samengesteld door Cornelius Aurelius…
Historische sensaties
Geschiedenis, Middeleeuwen, Vijftiende eeuw
Het is een van de leukste en spannendste dingen die een geschiedenis-liefhebber of -professional kan overkomen: de historische sensatie. Dat kan variëren van het besef op dezelfde plek te lopen als een beroemd historisch personage, tot…
De grafelijke vispartij
Geschiedenis, Middeleeuwen, Vijftiende eeuw
Momenteel stelt het Museum Meermanno in Den Haag gedurende korte tijd een prachtige gekleurde tekening ten toon van niemand minder dan Jan van Eijck (±1390-±1441).
De tekening is een bruikleen van het Louvre in Parijs en blijkt inderdaad…
‘En el nombre de Dios’
Geschiedenis, Maritiem, Vijftiende eeuw
Op 7 juni 1494 sloten de koningen van Spanje en Portugal een verdrag waarbij zij de heerschappij over de wereld onderling verdeelden.
De wereld buiten Europa wel te verstaan.
In dit beroemde Verdrag van Tordesillas werd de wereld verdeeld…
De vijftiende eeuw, mijn favoriete tijdperk
Geschiedenis, Middeleeuwen, Vijftiende eeuw
De grafelijke vispartij, plm. 1420, door Jan van Eijck (Parijs, Louvre)
Veel historici hebben een lievelingseeuw, een tijdperk dat ze het liefst bestuderen, waar ze het meest van weten en waar ze zich het meest druk over maken.…