Een reis naar Spanje in 1502

,
  In november 1501 vertrok de Bourgondisch-Vlaams-Brabants-Hollandse hertog en graaf Filips de Schone (1478-1506) op een twee jaar durende reis naar Spanje. Hij was sinds 1496 getrouwd met Johanna van Castilië (1479-1555), de erfopvolgster…

Erfgoedbeleving in Cluny

, ,
Het gewelf van de enige nog bestaande transepttoren in de abij van Cluny (foto auteur) Deze zomer was ik in Cluny, het stadje in Bourgondië, niet het gelijknamige museum voor middeleeuwse kunst in Parijs. Even ter opfrissing:…

Tijdlagen in het Ballooërveld

,
Geoprofiel in het Ballooërveld, op natuurlijke wijze ontstaan (foto auteur) Als ik door een landschap loop, om het even welk, ben ik altijd op zoek naar de geschiedenis van dat landschap. De geschiedenis ligt immers op straat…

De Oude Kerk in Amsterdam

, ,
In mijn in 2018 verschenen boek over de Wendische Oorlog (1438-1441), besteed ik ook ruim aandacht aan het erfgoed van de Hanze in Nederland. In Oost-Nederland speelt de herinnering aan de Hanze een grote rol, vooral waar het de moderne…

Een nieuw boek en een nieuw hoofdstuk

, , ,
In de afgelopen paar jaar schreef ik er hier al eens eerder over mijn voornemen om een boek te schrijven over een vijftiende-eeuws onderwerp. Ook publiceerde ik bij wijze van blog hoofdstukjes die ooit in dat boek terecht zouden moeten komen.…

Het graafschap Holland (1)

,
Voor mij, die nog op een tamelijk ouderwetse wijze middelbaar onderwijs heeft gehad en later geschiedenis is gaan studeren -middeleeuwse geschiedenis zelfs- is het begrip 'het graafschap Holland' volkomen gesneden koek. Ik heb nog op school…

Oorlogsverklaringen

,
  Afgelopen week verklaarde premier Mark Rutte dat wij in oorlog zijn met IS, of ISIS/ISIL of hoe u ze maar wil noemen. De oorlog was dus al aan de gang, vóór dat de oorlogsverklaring er was. De tijden dat er eerst een oorlogsverklaring…

Hollandse schepen voor de Engelse koning

, ,
Op 25 oktober 1415 had het Engelse leger onder leiding van koning Hendrik V de Fransen een verpletterende nederlaag toegebracht. Deze Slag bij Agincourt geldt als een van de grootste Franse nederlagen van de Honderdjarige oorlog. De Franse…

Op zoek naar de Wendische Oorlog

, , ,
Tussen 1438 en 1441 woedde er een kaperoorlog tussen enkele steden in Holland en Zeeland en de zes zogeheten Wendische steden. Dit waren Hamburg, Lübeck, Lüneburg, Rostock, Wismar en Stralsund, belangrijke steden binnen de Duitse Hanze.…

Constantinopel, 1453

, ,
Nu de barbaren van de IS op de poorten van de beschaving beuken en een spoor van bloed en geweld door het Midden-Oosten trekken, gaan onze gedachten als vanzelf uit naar het jaar 1453. De Osmaanse Turken hadden de stad Constantinopel,…

De Mozesput: een koninklijk monument voor een hertog

, , ,
In het jaar 1385 arriveerden twee Hollandse beeldhouwers in de Bourgondische hoofdstad Dijon. Claes Sluter en zijn neef Claes die Werve waren oorspronkelijk afkomstig uit Haarlem en hadden de jaren daarvoor in Brussel gewerkt. Nu werden…

De Madonna met de wipneus

, ,
  Het verleden is als een ver land. Zeggen ze wel eens. Een ver, vreemd land, met vreemde gebruiken, bevolkt door mensen wier taal je niet spreekt, wier gedachten je niet kent. De historicus is dan als een soort antropoloog die die…

Middeleeuwse zeegevechten

,
  De afbeelding hierboven is natuurlijk geweldig, laat dat duidelijk zijn. We zien twee schepen, met rechte voorstevens (het kogge-type), met daarop boogschutters en een paar soldaten die elkaar met knuppels op de kop slaan. Ik heb…

Paarden en onmogelijke machines

,
Ik schreef hier al eerder over het boek over middeleeuwse wapenkunde, de Bellifortis, van de 15de-eeuwse auteur Conradus Kyeser. Toen ging het over de vroeg-15de-eeuwse editie die zich in de bibliotheek van Besançon bevindt. Na wat verder…

Middeleeuws wapentuig uit Besançon

,
Enige tijd geleden twitterde de Leidse mediëvist Erik Kwakkel (@Erik_Kwakkel) wat afbeeldingen van middeleeuws wapentuig. De bron hiervan was een 15de-eeuws handschrift uit de stadsbibliotheek van Besançon, de Bellifortis van de Duitse…

De taal van de Hanze

, ,
Een van de aardigste aspecten van het doen van onderzoek naar de periode van de Duitse Hanze (plm. 1300-1500) is de taal. Een groot deel van het bronnenmateriaal is geschreven in het Middel-nederduits, de taal die in de late Middeleeuwen…

Hoekse & Kabeljauwse twisten

,
In het midden van de veertiende eeuw ontstond er tweedracht in het oude graafschap Holland rondom de opvolging van de in 1345 kinderloos gestorven graaf Willem IV. Aan de ene kant was er een groep edelen die de oude feodale verhoudingen,…

Middeleeuws strijdgewoel

,
In de Middeleeuwen waren oorlogen minstens zo gruwelijk als nu, maar toch wel kleinschaliger, zeker waar het oorlogen in onze contreien betreft. Van massale vernietiging was absoluut geen sprake. Als men in middeleeuwse bronnen spreekt over…

Historische sensaties

, ,
Het is een van de leukste en spannendste dingen die een geschiedenis-liefhebber of -professional kan overkomen: de historische sensatie. Dat kan variëren van het besef op dezelfde plek te lopen als een beroemd historisch personage, tot…

Notre-Dame de Mont-devant-Sassey

, ,
  De geschiedenis ligt op straat. En voor je neus. En soms kom je op zo'n plek, meestal tijdens vakanties, die niet alleen adembenemend is om te zien, maar ook doordesemd is van geschiedenis. Je ondergaat een historische sensatie. Neem…

De grafelijke vispartij

, ,
Momenteel stelt het Museum Meermanno in Den Haag gedurende korte tijd een prachtige gekleurde tekening ten toon van niemand minder dan Jan van Eijck (±1390-±1441). De tekening is een bruikleen van het Louvre in Parijs en blijkt inderdaad…

De vijftiende eeuw, mijn favoriete tijdperk

, ,
De grafelijke vispartij, plm. 1420, door Jan van Eijck (Parijs, Louvre)  Veel historici hebben een lievelingseeuw, een tijdperk dat ze het liefst bestuderen, waar ze het meest van weten en waar ze zich het meest druk over maken.…