Haarlem, knooppunt van trekvaarten

,
  Haarlem was lange tijd een voorname schakel in het netwerk van trekvaarten in de Republiek. De stad kende zowel met Amsterdam als met Leiden een drukbevaren verbinding waarlangs tussen 1632 en 1860 jaarlijks vele tienduizenden…

Het bordeel van Valencia

  In een vorig blog gingen we in 1502 op reis naar Spanje met hertog Filips de Schone en Floris van Egmond. Omdat het zo’n bijzondere reisbeschrijving is wil ik daar nu wat uitgebreider aandacht aan besteden. Voor kenners van de…

Een reis naar Spanje in 1502

,
  In november 1501 vertrok de Bourgondisch-Vlaams-Brabants-Hollandse hertog en graaf Filips de Schone (1478-1506) op een twee jaar durende reis naar Spanje. Hij was sinds 1496 getrouwd met Johanna van Castilië (1479-1555), de erfopvolgster…

Joodse gebedsset terug waar hij hoort

,
De gebedsset, met kleed, riemen en mini-torah-rollen; lange tijd bij elkaar in een fluwelen foedraal bewaard. Omstreeks 1942 of 1943 gaf een Joodse student uit Delft een gebedsset in bewaring aan mijn vader. Mijn vader, Frederik…

Erfgoedbeleving in Cluny

, ,
Het gewelf van de enige nog bestaande transepttoren in de abij van Cluny (foto auteur) Deze zomer was ik in Cluny, het stadje in Bourgondië, niet het gelijknamige museum voor middeleeuwse kunst in Parijs. Even ter opfrissing:…

De kleinzonen van Floris van Egmond

Floris van Montigny (links) en Filips van Horne (rechts) Al een tijdje houd ik mij bezig met de levensgeschiedenis van Floris van Egmond (1469-1539), ridder van het Gulden Vlies, graaf van Buren en Leerdam…

Eke, een toekomst in suiker gesmoord

,
Ekes Japanse POW-kaart. Hun woonadres in Malang staat er op vermeld (Nat. Archief) Afgezien van een aangetrouwde tante die in 1926 in Soerabaja werd geboren en een neef die met een vrouw van Molukse afkomst is getrouwd, kent mijn…

Jan en Grietje, van Schoonderloo (Delfshaven) naar Suriname

, ,
Gezicht op Delfshaven eind 17de eeuw. Coenraet Decker, 1678. (Rijksmuseum) Mijn voormoeder Maartje Makkes (1795-1827) trouwde in 1821 met mijn voorvader (‘oud-vader’) Abraham Eijgenraam. We weten nog hoe hij na haar overlijden…

Maritiem erfgoed in Heemstede

,
  Wanneer we het hebben over ‘maritiem erfgoed’ denken de meeste mensen aan iets dat met de zee te maken heeft. Dus aan schepen, scheepswrakken, havens en haveninstallaties bijvoorbeeld. Of, vooruit, aan shantyliederen, haringparty’s…

Tijdlagen in het Ballooërveld

,
Geoprofiel in het Ballooërveld, op natuurlijke wijze ontstaan (foto auteur) Als ik door een landschap loop, om het even welk, ben ik altijd op zoek naar de geschiedenis van dat landschap. De geschiedenis ligt immers op straat…

De slag bij Jipsinghuizen

  Tijdens een toeristisch rondje in de buurt van de vesting Bourtange in Oost-Groningen, kwamen we in het dorpje Jipsinghuizen. Daar bevindt zich een gedenksteen voor de veldslag die er op 26 september 1665 plaats vond…

Atlas van de trekvaarten

,
Al vele jaren ben ik gefascineerd door het fenomeen van de trekvaart. De trekschuit was meer dan 200 jaar, tussen pakweg 1630 en 1840, het voornaamste openbare vervoermiddel in de laaggelegen delen van Nederland. Dagelijks vervoerden…

Getroffen in volle actie op zee

, ,
  Realistische afbeeldingen van middeleeuwse scheepsgevechten zijn zeldzaam. Wat we wel geregeld aantreffen zijn gefantaseerde voorstellingen, bijvoorbeeld als boekillustratie van Bijbelse gebeurtenissen of mythische voorstellingen. Een…

Thuiskantoordependence alias Het Werkpaleis

Zoals zovelen ben ook ik sinds dit voorjaar grotendeels veroordeeld (nou ja…) tot thuiswerken. Het officiële kantoor van mijn werk bevindt zich in het centrum van Delft aan een oude gracht en daar kom ik nu nog maar zelden. Dat is best…

Wandelbos Groenendaal

Tijdens het thuiswerken in coronatijd is het nodig om geregeld achter je beeldscherm vandaan te komen en een wandeling te maken. Nu heb ik het geluk dat ik in de buurt woon van Wandelbos Groenendaal in mijn woonplaats Heemstede. Het is een…

De Oude Kerk in Amsterdam

, ,
In mijn in 2018 verschenen boek over de Wendische Oorlog (1438-1441), besteed ik ook ruim aandacht aan het erfgoed van de Hanze in Nederland. In Oost-Nederland speelt de herinnering aan de Hanze een grote rol, vooral waar het de moderne…

Knutselfriezen

Afgelopen week, op 6 november 2019, was het 100 jaar geleden dat de ingenieur Hanso Schotanus à Steringa Idzerda de eerste Nederlandse radio-uitzending verzorgde. Idzerda, kortweg Ids, woonde en werkte toen al geruime tijd in Den Haag,…

De laatste beer

Terwijl ik bezig was om informatie te verzamelen over het graafschap Holland in de vroege 11de eeuw, stuitte ik op een interessant artikel over de vondst van het skelet van een beer even ten noorden van Noordwijk, in de huidige Waterleidingduinen.…

Fietsen langs de Atlantikwall

Vanuit mijn werk neem ik deel aan een project om een zestal fietsroutes te maken langs de Atlantikwall in Zuid-Holland. Elk van de zogeheten Stützpunktgruppen langs de kust krijgt daarbij een eigen routerondje van een kilometer of 35,…

Een nieuw boek en een nieuw hoofdstuk

, , ,
In de afgelopen paar jaar schreef ik er hier al eens eerder over mijn voornemen om een boek te schrijven over een vijftiende-eeuws onderwerp. Ook publiceerde ik bij wijze van blog hoofdstukjes die ooit in dat boek terecht zouden moeten komen.…

Hoe bouw je een baardze?

,
“Een baardze bouwen, weer wat nieuws”. De Goudse scheepstimmerman Dirk Malgerszoon had er de halve nacht van wakker gelegen. Die middag, 17 mei 1438, was een gezant van de stad bij hem op de werf langs geweest met de opdracht dat hij,…

Het graafschap Holland (1)

,
Voor mij, die nog op een tamelijk ouderwetse wijze middelbaar onderwijs heeft gehad en later geschiedenis is gaan studeren -middeleeuwse geschiedenis zelfs- is het begrip 'het graafschap Holland' volkomen gesneden koek. Ik heb nog op school…

Hertog Filips gaat in zaken

,
Amsterdam, 20 september 1426 In de jaren '20 van de 15de eeuw gingen de zaken goed in Amsterdam. Voortreffelijk zelfs. De handel bloeide als nooit tevoren. Rond de eeuwwisseling was er een periode geweest dat het bepaald slecht was gegaan.…

Vinéta – Víneta

Voor mijn werk kom ik vaak in Hoek van Holland. In het duingebied vlak aan zee, grenzend aan de Nieuwe Waterweg bouwden de Duitsers vanaf 1943 een reeks bunkers in het kader van de Atlantikwall. Zij maakten daarbij gebruik van enkele kustbatterijen…

Oorlogsverklaringen

,
  Afgelopen week verklaarde premier Mark Rutte dat wij in oorlog zijn met IS, of ISIS/ISIL of hoe u ze maar wil noemen. De oorlog was dus al aan de gang, vóór dat de oorlogsverklaring er was. De tijden dat er eerst een oorlogsverklaring…

Het Europäisches Hansemuseum

,
Tijdens een tripje dat ik vorige maand maakte langs een aantal Duitse Hanzesteden - waarover later wellicht nog eens meer - kwam ik natuurlijk ook in Lübeck. Op 27 mei 2015 is daar het gloednieuwe Europäisches Hansemuseum geopend. Daar…

Hollandse schepen voor de Engelse koning

, ,
Op 25 oktober 1415 had het Engelse leger onder leiding van koning Hendrik V de Fransen een verpletterende nederlaag toegebracht. Deze Slag bij Agincourt geldt als een van de grootste Franse nederlagen van de Honderdjarige oorlog. De Franse…

Op zoek naar de Wendische Oorlog

, , ,
Tussen 1438 en 1441 woedde er een kaperoorlog tussen enkele steden in Holland en Zeeland en de zes zogeheten Wendische steden. Dit waren Hamburg, Lübeck, Lüneburg, Rostock, Wismar en Stralsund, belangrijke steden binnen de Duitse Hanze.…

Jagers en Verzamelaarsters

,
De laatste tijd doe ik regelmatig mee aan vogelexcursies. Ik kijk al jaren vogels en nu af en toe in groepsverband. Het zijn gemengde groepen, van zowel mannen als vrouwen, maar wat een verschil in de manier waarop er gevogeld wordt! De…

Het leuke van Elim

,
Een paar weken geleden zijn de opnamen begonnen van de verfilming van Publieke Werken. Dat is een geweldig boek van Thomas Roosenboom uit 1999 en hopelijk wordt het ook een hele goede film. Ik heb er alle vertrouwen in. Even ter opfrissing:…

Constantinopel, 1453

, ,
Nu de barbaren van de IS op de poorten van de beschaving beuken en een spoor van bloed en geweld door het Midden-Oosten trekken, gaan onze gedachten als vanzelf uit naar het jaar 1453. De Osmaanse Turken hadden de stad Constantinopel,…

De Mozesput: een koninklijk monument voor een hertog

, , ,
In het jaar 1385 arriveerden twee Hollandse beeldhouwers in de Bourgondische hoofdstad Dijon. Claes Sluter en zijn neef Claes die Werve waren oorspronkelijk afkomstig uit Haarlem en hadden de jaren daarvoor in Brussel gewerkt. Nu werden…

De stad van het Tweede Legioen

,
Te midden van alle Oranjegekte vanwege het WK-voetbal in Brazilië, leek een bezoek aan de Zuid-Franse stad Orange, in het dal van de Rhône, om meer dan één reden een goed idee. Ik wilde er altijd al eens heen en ik was hier nu toch. We…

Onder de Rede van Texel

,
  Onlangs hield de Vereniging voor Zeegeschiedenis, waar ik lid van ben, haar voorjaarsvergadering. Het ging vooral over onderwaterarcheologie en een van de sprekers op die bijeenkomst was Arent Vos. Arent is onderwaterarcheoloog…

Yolanthe & Reinoud

,
Altijd als ik de naam Yolanthe voorbij zie komen in de media (en dat gebeurt best wel vaak), moet ik aan Yolanthe denken. En dan bedoel ik niet die Yolanthe, maar haar 15de-eeuwse naamgenote Yolanthe van Lalaing. Toen hertog Filips van…

De admiraliteit van Rotterdam

,
    De ons omringende landen kenden slechts één Marine. Zij hadden ooit in de Late Middeleeuwen een koning gehad die een oorlogsvloot wilde hebben en daar een organisatie omheen had gebouwd. Nederland viel in de zestiende…

Wie neemt het roer? – Maritieme Archeologie in Nederland

,
  De maritieme archeologie in Nederland raakt in de versukkeling. De expertise die in de afgelopen 40 jaar werd opgebouwd dreigt te verdampen, door bezuinigingen en gemakzuchtige keuzes, maar vooral door gebrek aan interesse, niet…

De Madonna met de wipneus

, ,
  Het verleden is als een ver land. Zeggen ze wel eens. Een ver, vreemd land, met vreemde gebruiken, bevolkt door mensen wier taal je niet spreekt, wier gedachten je niet kent. De historicus is dan als een soort antropoloog die die…

Middeleeuwse zeegevechten

,
  De afbeelding hierboven is natuurlijk geweldig, laat dat duidelijk zijn. We zien twee schepen, met rechte voorstevens (het kogge-type), met daarop boogschutters en een paar soldaten die elkaar met knuppels op de kop slaan. Ik heb…

Portretten uit de jaren ’80

,
Ik schreef al eens eerder een postje over de foto's die ik begin jaren '80 maakte van mijn Amsterdamse omgeving. Onlangs scande ik weer eens een aantal oude zwartwit-negatieven, vooral portretten van oude vrienden en vriendinnen. Omdat…

Paarden en onmogelijke machines

,
Ik schreef hier al eerder over het boek over middeleeuwse wapenkunde, de Bellifortis, van de 15de-eeuwse auteur Conradus Kyeser. Toen ging het over de vroeg-15de-eeuwse editie die zich in de bibliotheek van Besançon bevindt. Na wat verder…

Middeleeuws wapentuig uit Besançon

,
Enige tijd geleden twitterde de Leidse mediëvist Erik Kwakkel (@Erik_Kwakkel) wat afbeeldingen van middeleeuws wapentuig. De bron hiervan was een 15de-eeuws handschrift uit de stadsbibliotheek van Besançon, de Bellifortis van de Duitse…

De taal van de Hanze

, ,
Een van de aardigste aspecten van het doen van onderzoek naar de periode van de Duitse Hanze (plm. 1300-1500) is de taal. Een groot deel van het bronnenmateriaal is geschreven in het Middel-nederduits, de taal die in de late Middeleeuwen…

Hoekse & Kabeljauwse twisten

,
In het midden van de veertiende eeuw ontstond er tweedracht in het oude graafschap Holland rondom de opvolging van de in 1345 kinderloos gestorven graaf Willem IV. Aan de ene kant was er een groep edelen die de oude feodale verhoudingen,…

Historisch bloggen in 2014

Mijn goede voornemen voor 2014 is om vaker dan vorige jaren historische stukjes op Wel Heb je Ooit te gaan posten, liefst met een mooi beeld daarbij. Dat betekent wel dat het karakter van deze stukjes enigszins zal gaan veranderen. Waren…

Zwarte Tyman, kaper uit Amsterdam

,
In de veertiende en vijftiende eeuw was het paraat houden van een vaste vloot van oorlogsschepen verre van vanzelfsprekend voor de vorsten van West-Europa. Zelfs de machtigsten onder hen, de koningen van Frankrijk en Engeland, hielden er…

Over de Wendische Oorlog van 1438-1441

,
De Divisiekroniek geldt als een van de laatste 'middeleeuwse' kronieken die een poging deden om de volledige wereldgeschiedenis en de Hollandse geschiedenis in één groot verhaal te vatten. Het boek werd samengesteld door Cornelius Aurelius…

Weg langs de Grens

  Tussen Reuver en Swalmen, in midden-Limburg aan de oostzijde van de Maas, loopt de Prinsendijk. Het is een mooie bijna kaarsrechte weg, vooral in gebruik als voet- en fietspad. Er loopt een Lange-afstandswandelroute overheen, die…

Middeleeuws strijdgewoel

,
In de Middeleeuwen waren oorlogen minstens zo gruwelijk als nu, maar toch wel kleinschaliger, zeker waar het oorlogen in onze contreien betreft. Van massale vernietiging was absoluut geen sprake. Als men in middeleeuwse bronnen spreekt over…

Een Franse graaf op avontuur in Holland

    Het was eind 2004 toen ik op het spoor kwam van Armand de Gramont, graaf van Guiche.  Ik deed in die tijd onderzoek naar het schip De Zeven Provinciën, het vlaggenschip van admiraal Michiel de Ruyter. Guiche (1637-1673)…

Dubozewestra

Onlangs kreeg ik een fraai boek cadeau. Het heet Duinen en Mensen, Kennemerland en behandelt de duinen van Kennemerland zowel uit archeologisch en natuurhistorisch oogpunt, als uit dat van de bewoningsgeschiedenis en cultuurhistorie. Mooi…

Pieter Paulus, bijna de 1ste Nederlandse president

Zo. Vandaag 21 januari 2013 is Barack Obama geïnaugureerd voor zijn tweede termijn als 44ste president van de Verenigde Staten van Amerika. Zoals we weten wordt ons land sinds 1813 geregeerd door vorsten uit de Oranje-dynastie, waar het…

De grens tussen Noord- en Zuid-Holland

Tijdens een recente huizenzoektocht kwam ik terecht in Bennebroek. Waarschijnlijk ga ik daar de komende jaren wonen. Bennebroek is nét gelegen in Noord-Holland; een paar honderd meter zuidelijker begint de provincie Zuid-Holland. De grens…

Jan Blanken’s Droogdok

    Jan Blanken Janszoon (Bergambacht, 1755 - Vianen, 1838) is een man die nog veel bekender zou mogen zijn dan hij is. Hij zou zeker moeten worden opgenomen in de Canon van historisch belangrijke Nederlanders. Hij was de…

Haagse Cananefaten

Dat Amsterdam de hoofdstad van ons land wordt genoemd, is te danken aan een speling van de geschiedenis. Na de Napoleontische oorlogen en de stichting van het Koninkrijk der Nederlanden werd aan de belangrijke handelsstad Amsterdam de eer…

Gezwam op Verwolde

Verwolde is een fraai landgoed ten noordoosten van Laren in Gelderland. In zijn huidige vorm dateert het uit de 18de eeuw. Je kunt het bezichtigen, er is een oranjerie met exposities, een theeschenkerij, een formele tuin, bijgebouwen, een…

Historische sensaties

, ,
Het is een van de leukste en spannendste dingen die een geschiedenis-liefhebber of -professional kan overkomen: de historische sensatie. Dat kan variëren van het besef op dezelfde plek te lopen als een beroemd historisch personage, tot…

Notre-Dame de Mont-devant-Sassey

, ,
  De geschiedenis ligt op straat. En voor je neus. En soms kom je op zo'n plek, meestal tijdens vakanties, die niet alleen adembenemend is om te zien, maar ook doordesemd is van geschiedenis. Je ondergaat een historische sensatie. Neem…

Wandelen op het slagveld met Jean-Paul

,
Jean-Paul zakt door zijn knieën en raapt een stuk verroest ijzer op van de pas geploegde akker. "Kijk, dit is een stuk van een eiergranaat, die lijkt nog het meest op een handgranaat". En verderop: "Dit laten we met rust, want dat is een…

Nieuwe ramen voor de kathedraal van Reims

,
Behalve soldaten sneuvelen schoonheid en kunst (en de waarheid) ook als eersten in een oorlog. Dat gold bij uitstek voor de kathedraal van Reims in de Eerste Wereldoorlog. Deze schitterende gotische kathedraal, waarvan de bouw in de 12de…

Monumenten in diverse kleuren

,
  Op 2 september 1914 werd de eenheid van korporaal Delpech in de buurt van de Butte de Montfaucon in het departement Meuse getroffen door een grote Duitse granaat, een zogeheten obus. Het was in het begin van de Eerste Wereldoorlog,…

American Cemetery

,
In 1917 besloten de Verenigde Staten om deel te gaan nemen aan de Grote Oorlog in Europa. Omdat ze qua menskracht noch materieel daarop voorbereid waren duurde het nog bijna een jaar voordat de eerste troepen in Europa arriveerden. Maar…

Geschiedenis Zuid-Holland als #App

Na een aantal jaren voor een historische uitgeverij te hebben gewerkt vond ik het vorig jaar tijd worden om iets anders te gaan doen. Dat wil zeggen, het delen, openbaar maken en promoten van historische kennis is altijd mijn drijfveer geweest.…

De Batavia

, ,
  "Zeg, dat schip de Batavia die bij Lelystad ligt, dat is toch dat nepschip? En dat schip bij het Scheepvaartmuseum in Amsterdam, dat is toch een echte?" Deze opmerking werd van de week tegen mij geuit en hoe ver kan iemand naast…

De grafelijke vispartij

, ,
Momenteel stelt het Museum Meermanno in Den Haag gedurende korte tijd een prachtige gekleurde tekening ten toon van niemand minder dan Jan van Eijck (±1390-±1441). De tekening is een bruikleen van het Louvre in Parijs en blijkt inderdaad…

Royal Charles & Royale Willem

De Tocht naar Chatham: de meesten zullen er wel eens van gehoord hebben. Wereldberoemd in Nederland en iets minder beroemd in Engeland. Een deel van de Nederlandse oorlogsvloot voer in juni 1667 de Thames en de zijrivier de Medway op en…

Cam ye o’er frae France

,
Toen stadhouder Willem III in 1702 kinderloos overleed, luidde dat in de Republiek het Tweede Stadhouderloze Tijdperk in. Zoals men weet was Willem sinds 1688 (de 'Glorious Revolution') ook koning van Engeland. Daar had Willem zijn schoonzus…

‘En el nombre de Dios’

, ,
Op 7 juni 1494 sloten de koningen van Spanje en Portugal een verdrag waarbij zij de heerschappij over de wereld onderling verdeelden. De wereld buiten Europa wel te verstaan. In dit beroemde Verdrag van Tordesillas werd de wereld verdeeld…

Avonturen aan boord bij De Ruyter

,
    In 2007 schreef ik een artikel over de avonturen van de Franse graaf Guy Armand de Gramont, graaf van Guiche, tijdens zijn verblijf in de Republiek tussen 1665 en 1667.  Vooral zijn aanwezigheid op het schip De Zeven…

Froukje en de palingaken van Heeg

,
  Froukje Klases werd geboren in 1778 in Tjalhuizum, een dorpje even ten noordwesten van Sneek. Ze was de derde dochter van Klaas Piers en Bieke Klazes Jellema. Klaas Piers was 'huisman', landbouwer. Het was een eenvoudige boerenbedoening…

A tithe to hell

,
Een jaar geleden schreef ik hier een stukje over Samhainn, de Keltische oerversie van Halloween en Sinte Maarten. Toen kende ik nog niet de fraaie ballade over Tam Lin die ook veel met Halloween te maken heeft en tevens een mooie link geeft…

De jaren ’80 teruggevonden!

,
Begin jaren '80 was ik jong en woonde ik in het centrum van Amsterdam. Ik had allerlei kunstenaarsvrienden en hield me wat bezig met fotografie. Ik vond mezelf uiteindelijk niet zo'n goede fotograaf en ben daarom na een paar jaar wat anders…

Het Scheepvaartmuseum

Sinds dit weekend is het Scheepvaartmuseum in Amsterdam weer open na vier jaar gesloten te zijn geweest voor renovatie. De eerste indruk is dat het museum niet alleen is gerenoveerd, maar meer dan dat, het is getransformeerd. Laat ik…

Een scheepswerf op Zevenhuizen

,
Kort geleden was ik in Franeker. Ik was op zoek naar de plek waar mijn betovergrootvader veertig jaar lang een scheepswerf runde. Jan Haringszoon van der Zee (1818-1889) was in 1840 of vlak daarvoor die scheepswerf begonnen, samen met een…

Hollanders, Joden en Bidache

Een deel van de joodse begraafpaats in Bidache (Pyr.Atl). Er zijn in totaal ongeveer 80 grafstenen zichtbaatEen historisch onderzoekje voerde mij een paar jaar geleden naar het stadje Bidache, gelegen in het uiterste zuidwesten van Frankrijk,…

Wie. Was. In. Hemelsnaam. Oom Jan?

Geschiedenis in boekvorm, als tentoonstelling in een museum, of als film. Dat kennen we. Soms is er sprake van geromantiseerde geschiedenis, die is er zelfs als musical. Maar geschiedenis als pure vertelling, in het theater en dan ook nog…

Abraham Eijgenraam (1918-1943)

,
Mijn moeder had een achterneef. Hij heette Abraham Eijgenraam en werd geboren op 14 februari 1918 in Vlaardingen, op de kop af 93 jaar geleden. Hij was afkomstig uit een familie van tuinders en warmoeziers, zoals de meeste leden van de familie…

Elizabeth Hagers (1839-1924)

,
Over het leven van Elizabeth Hagers zouden we kort kunnen zijn. Ze werd geboren in Maassluis, op 11 februari 1839 (mijn verjaardag!), ze trouwde op 23 augustus 1860, in Maassluis, met de zaagmolenaarsknecht Christoffel Bout. Ze schonk…

Avonturen van een Franse graaf in Holland (3)

In 1665 en 1666 verbleef de Franse edelman Armand de Gramont, graaf van Guiche (1637-1673) noodgedwongen in de Nederlandse Republiek. Dit is de derde aflevering van een aantal blogs over hem. Het toeval wil dat op dit moment (november 2010)…

Tussen Samhainn en Sinte Maarten

Het is vandaag 1 november, Allerheiligen volgens de katholieke heiligenkalender. Eerder vanavond zag ik een meisje op straat, onder begeleiding van haar moeder, die met een uitgeholde pompoen met een lampje erin langs de deuren ging. ‘Wel…

Engeltje

,
Laten we het eens hebben over mijn overgrootmoeder, Engeltje Ekesdochter van der Velde. Zij was de moeder van mijn opa Rients, de vader van mijn vader. Engeltje werd geboren op 21 april 1850 in Achlum, een oud dorp in de grietenij Franekeradeel,…

Waar kom je vandaan?

,
‘Waar kom je vandaan?’ is een vraag waar ik nooit goed antwoord op weet te geven. Men bedoelt dan meestal niet ‘Waar woon je nu?’, maar: waar liggen je roots, waar ben je geboren en getogen en waar komt je familie vandaan. Ik ben…

De Olympische Spelen voor historici

Tussen 22 en 28 augustus 2010 werd in Amsterdam het International Congress for the Historical Sciences (ICHS) gehouden. Op voorhand werd dit evenement, waar zich meer dan 1700 historici uit de hele wereld voor hadden aangemeld, al de ‘Olympische…

De Hugenoten van La Rochelle

In 1685 hief de Franse koning Lodewijk XIV het Edict van Nantes op. Met deze handeling kwam er een einde aan de situatie waarin het in bepaalde gebieden aan mensen was toegestaan om het protestantse geloof te belijden. Die Franse protestanten…

De kathedralen van Claude Monet

Tijdens mijn vakantie was ik in Rouen. Een prettige stad, fraai gelegen aan de rivier de Seine, leuk om er weer eens een dagje te zijn. De aanleiding dat we er waren was de tentoonstelling over de impressionisten in het plaatselijke Museé…

De Zeeuwse wandtapijten

  In het Zeeuws Museum in Middelburg dat gevestigd is in het middeleeuwse Abdijcomplex, hangen in een bovenzaal zes schitterende wandtapijten. Deze werden eind 16de eeuw gemaakt in opdracht van de Staten van Zeeland, om te gedenken…

Aan boord van de Vasa, een unieke tijdmachine

Verschillende keren heb ik het voorrecht gehad om het schip Vasa in Stockholm te bezoeken. Het wrak van dit koninklijke oorlogsschip staat opgesteld in een fantastisch mooi museum, het Vasa-museum, en wordt jaarlijks door vele honderdduizenden…

De vijftiende eeuw, mijn favoriete tijdperk

, ,
De grafelijke vispartij, plm. 1420, door Jan van Eijck (Parijs, Louvre)  Veel historici hebben een lievelingseeuw, een tijdperk dat ze het liefst bestuderen, waar ze het meest van weten en waar ze zich het meest druk over maken.…

Jacoba van Beieren, The Movie

Over gravin Jacoba van Beieren (1401-1436) zijn al heel wat boeken en artikelen geschreven, maar nog niemand heeft een speelfilm of TV-serie aan haar gewijd. En dat is een gemiste kans. Bij de BBC zouden ze er wel raad mee weten. Daar staat…

Avonturen van een Franse graaf in Holland (2)

In 1665 en 1666 verbleef de Franse edelman Armand de Gramont, graaf van Guiche (1637-1673) noodgedwongen in de Nederlandse Republiek. Dit is de tweede aflevering van een aantal blogs over hem. Toen Armand de Gramont, graaf van Guiche,…

Familiegeschiedenis in de breedte

,
Het is deze week de Week van de Genealogie. Het zoeken naar voorouders is een leuke en spannende bezigheid. Hele volksstammen  beleven hier veel plezier aan en het levert bovendien vaak verrassende inzichten op. In contacten met genealogen…

In Vézelay is al vijfduizend jaar wat aan de hand

In de Volkskrant van zaterdag 16 januari 2009 schreef Ariejan Korteweg een mooi stuk over de basiliek van Sainte-Madeleine in Vézelay. Ook te lezen op Volkskrantreizen.nl  De basiliek, voornamelijk gebouwd in de 12de eeuw, is een wonder…

Avonturen van een Franse graaf in Holland (1)

Het is altijd interessant wanneer een buitenlander Nederland bezoekt en zijn observaties publiceert. Dat is des te interessanter wanneer dat gebeurt in een tijd waarin niet zoveel buitenlanders Nederland bezoeken en daarover schrijven. Om…

1810-2010 Nederland tweehonderd jaar bij het Franse Keizerrijk

Dit jaar, om precies te zijn op 9 juli, zal het tweehonderd jaar geleden zijn dat ‘Nederland’ door Napoleon bij het Franse Keizerrijk werd ingelijfd. Als de zaken niet een andere wending hadden genomen, zouden we daar dit jaar het tweehonderdjarig…

De engelenmuziek van Thomas Tallis

,
Het is Kerstmis en overal vliegen de kerstdeuntjes je om de oren. Religieuze muziek, al dan niet voor Kerst, heeft een stokoude traditie die teruggaat naar de vroege Middeleeuwen. De monniken dreunden hun gregoriaanse gezangen op vanuit hun…

Graaf Dirk III en de oorsprong van de Nederlandse economie

Waarom staat Dirk III niet in de Canon van de Geschiedenis? De welvaart van Nederland is gebaseerd op de handel, zo zegt men wel, maar minstens zo belangrijk was de controle over de riviermondingen. Als je die hebt, kun je zelf in vrijheid handel…
Rients van der Zee (Sexbierum 1886 - Delft 1947)

Mijn opa: een economische vluchteling uit Friesland

,
De laatste decennia van de 19de eeuw en het eerste van de 20ste waren een tijd van economische bloei. Nederland industrialiseerde volop, dat wil zeggen, bepaalde delen van het land. Amsterdam, Rotterdam en in mindere mate steden als Tilburg,…

Een maritiem pardon in Bretagne

Eén van de mooie religieuze tradities in Bretagne zijn de zogeheten Pardons. Tijdens deze katholieke processies komen gelovigen uit alle hoeken van een streek bijeen. Men draagt vaandels en rekwisieten mee uit de parochie waartoe men behoort…