Familiegeschiedenis in de breedte

Het is deze week de Week van de Genealogie. Het zoeken naar voorouders is een leuke en spannende bezigheid. Hele volksstammen  beleven hier veel plezier aan en het levert bovendien vaak verrassende inzichten op. In contacten met genealogen is mij wel gebleken dat men de geschiedenis van zijn familie vaak op een wat boekhouderachtige manier benadert en dat is toch wel jammer. Men legt lijstjes aan, meestal van de mannelijke lijn, en wil op die manier zoveel mogelijk voorouders zien te boekstaven. Hou ouder hoe mooier. Veel genealogen lijkt het er om te gaan ‘zover mogelijk te komen’, zijn stamboom op zijn minst tot Karel de Grote terug te leggen en dat dan trots te laten zien.

Maar wat zou dat eigenlijk? Wat zegt zo’n lijstje, kwartierstaat, over je familie, over wat ze deden, hoe ze leefden, hoe ze dachten? Eigenlijk is deze vorm van genealogie een heel dorre en oninteressante manier om geschiedenis te benaderen. Daarom pleit ik voor familiegeschiedenis in de breedte. Daarbij gaat het er om zoveel mogelijk te weten te komen van alle familieleden, zowel via de mannelijke lijnen als de vrouwelijke. Misschien kom je dan niet verder terug in de tijd dan de 19de eeuw, of de 18de, maar probeer dan wel zoveel mogelijk gegevens te verzamelen over die mensen. Dan gaan ze tenminste voor je leven.

De familie Van der Zee op scheveningen, zomer 1919 of 1920

Een dagje naar het strand. Op deze foto zie je mijn opa en oma met aanhang een dagje op Scheveningen. Het jongetje in het midden in de strandstoel, met het matrozenpakje, is mijn oom Harry. Hij is geboren in 1914, hij ziet er hier uit als een jaar of vijf, of zes. De foto is daarom waarschijnlijk gemaakt in de zomer van 1919 of 1920. Mijn opa Rients ligt rechts voor in het zand, mijn oma Netty Kerkhof zit er achter. Haar moeder, Lena Kerkhof-Bout (Wateringen *1861), zit, geheel gekleed en met hoed op, in de strandstoel daarachter. Het waren nog geen tijden waarin men zijn lichaam toonde aan de rest van de mensheid. Zeker geen keurige kleine luyden van christelijke huize uit Delft. Rechts op de achtergrond is nog net de koepel van het Kurhaus te zien. Vanuit Delft kon men met de elektrische accutram, al sinds 1890, helemaal naar Scheveningen toe, een mooie verbinding.

De vrouw in het midden heet Klaartje van der Waal. Zij was getrouwd met Jan Kerkhof die links op de voorgrond ligt en hij was een broer van mijn oma. Hun dochtertje Lien, geboren in 1913 en hier een jaar of 7, zit tussen hen in. Maar wie zijn die twee vrouwen aan de linkerkant? Een van hen, de linker, zou Ida, een zus van mijn oma, kunnen zijn. Zij was getrouwd met Jacob van Halen; mogelijk was hij dan de fotograaf van het gezelschap. De andere vrouw en ook het linker jongetje blijven onbekend en er is helaas niemand meer aan wie ik het zou kunnen vragen.

Gelukkig heb ik een oude tante, geboren in 1915, die mij enkele jaren geleden nog heel veel namen op oude foto’s heeft kunnen doorgeven. Zij is mijn voornaamste bron en dat is tevens de moeilijkheid bij familiegeschiedenis in de breedte: hoe kom je aan je gegevens? Ik weet dat overgrootmoeder Lena Bout getrouwd was met Jan Kerkhof (*Dordrecht 1857), een zaagmolenaarsknecht en timmerman en dat ze vijf kinderen hadden (Ida, Marie, Jan, Lina en Antoinetta (Netty – mijn oma)), maar meer weet ik niet. Ja , via de archieven weet ik wie hun ouders zijn, maar daar blijft het bij, helaas.
Ik snap dan ook wel dat mensen zich beperken tot kwartierstaten, maar het zou zoveel interessanter kunnen zijn als je méér zou weten.